Aan de lijn

Leiden moet aan de lijn. Los van een flinke bezuinigingsronde is ook de aanleg van de RijnGouweLijn onontkoombaar. Dat is althans wat de commissie HOV, onder leiding van D66-prominent Boele Staal vorige week concludeerde. Het Eerste-Kamerlid van de Democraten staat hiermee lijnrecht tegenover Paul van Meenen, fractievoorzitter van de Leidse afdeling van de partij.

Hij. Komt. Er. Niet! Ik hoor het Van Meenen in aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen van 1 maart nog roepen. Inderdaad, dacht ik toen, hij komt er niet, die stem op D66. Het gezonde verstand dat de partij landelijk wat mij betreft kenmerkt, leek in Leiden opnieuw ver te zoeken. Meende Van Meenen wat hij daar riep, en dacht hij écht dat de Leidse handtekening onder de overeenkomst met de provincie zomaar ongedaan gemaakt kon worden? Of probeerde hij met zijn stellige stellingname tegen de RGL welbewust en tegen beter weten in slechts stemmen te winnen?

Dat laatste is hem in elk geval gelukt. In augustus presenteerde Leidens grootste partij – opnieuw met een bedenkelijke zelfverzekerdheid – negen opzegopties. De vertraging van het project zou zo’n ontbindende voorwaarde in de overeenkomst zijn. Maar wanneer je hier als gemeente in belangrijke mate zelf debet aan bent is dat net zoiets als je bij je huisbaas beklagen over lekkage nadat je zelf de kraan vergat dicht te draaien. Zeven maanden na de verkiezingen heeft Van Meenen afgaande op het rapport van de commissie Staal veel uit te leggen. Aan heel veel teleurgestelde kiezers ook, want dat is dan weer het nadeel van een grote achterban. Daags nadat we ons op 4 oktober nog even ongeremd tegoed kunnen doen aan hutspot, haring en wittebrood, bepaalt het college van B&W zijn standpunt, en dat laat zich raden: we moeten aan de lijn. Hij. Komt. Er. Toch…

Advertentie

Verguld

Vorige maand kon u op deze plek lezen hoe Sigmund Freud en Gustav Mahler elkaar – toen exact een eeuw geleden – in Leiden ontmoetten. De twee troffen elkaar ver van het eigen Wenen in grand café restaurant In Den Vergulden Turk aan de Breestraat om over Mahlers huwelijksproblemen te praten. Terwijl ik de column schreef, probeerde ik me een beeld te vormen van de grandeur van dit restaurant, maar verder dan de prachtig gerestaureerde witte gevel aan de Breestraat kwam ik niet. Nog geen maand later is dat totaal anders.

Anderhalve week geleden, tijdens de Open Monumentendagen, was het mogelijk om bij V&D achter de schermen te kijken. Naast de kassa van de parfumerie bevindt zich een deur die niet alleen toegang verschaft tot het magazijn van het warenhuis, maar ook tot de zorgvuldig achter fantasieloze systeemwandjes weggemoffelde geschiedenis van ‘De Turk’. Een schitterende, achttiende-eeuwse eikenhouten trap, groen-geel bewaterschadigd behang, een glimmend houten lambrisering, stijlvol glas-in-lood, toiletdeuren met de beschildering ‘dames’ en ‘heeren’ er nog op en – boven de kledingrekken met de collectie van afgelopen zomer – een zeldzaam plaatijzeren plafond. Hoewel de staat van onderhoud niet vrolijk stemde, keek ik er toch mijn ogen uit.

Nauwelijks een week later bleek dat nog maar het begin te zijn: als onderdeel van de al talloze malen gewijzigde Aalmarkt-plannen is de gemeente vorige week met de betrokken partijen overeengekomen dat het sjieke horecapand van weleer in de oude luister zal worden hersteld. Natuurlijk is het in Leiden altijd nog maar even afwachten of dergelijke plannen ook daadwerkelijk doorgang zullen vinden, maar toch ben ik zeer blij – om niet te zeggen: verguld – met dit nieuws. Leiden krijgt weer een stukje van zijn geschiedenis terug!

Zo zo Den Haag

Hoewel Leiden en Den Haag slechts een treinkwartiertje van elkaar verwijderd zijn, is er tussen 070 en 071 eigenlijk maar bar weinig contact. Beide steden trekken hun eigen plan en behalve via de landelijke en provinciale politiek heeft de residentie nauwelijks invloed op het vier keer zo kleine maar minstens zo eigengereide Leiden. Het was vorige week dus wel even slikken toen de toespraak waarmee Paul van der Heijden (rector magnificus van de Universiteit Leiden) het academisch jaar opende, naar de titel ‘De Universiteit van Leiden en Den Haag’ bleek te luisteren. Zelfs burgemeester Lenferink vond het maar zo zo.

Zoals het Rotterdamse vliegveld Zestienhoven sinds februari van dit jaar officieel Rotterdam The Hague Airport heet, lijkt ook de naam van onze universiteit na 435 jaar zijn langste tijd te hebben gehad. Iets meer dan vijftien jaar geleden studeerde ik nog af aan de RUL. De eerste letter, de R van Rijks, is inmiddels gesneuveld, maar ligt nu dan ook de L onder vuur? Afgaande op de rede van Van der Heijden, en dan met name de niet mis te verstane titel ervan, heeft het er alle schijn van.

Toch is er weinig nieuws onder de zon. Al sinds 1999 heeft de Leidse universiteit een zogenaamde Campus Den Haag. Een dependance dus, in de internationale stad van Vrede en Recht. Eigenlijk zou Leiden dat als een grote eer moeten ervaren maar puur gevoelsmatig deel ik de angst van onze burgemeester toch volkomen. Zolang deze Haagse campus nog ‘Leiden University College The Hague’ heet, is er weinig aan de hand, maar blijft dat ook zo? Volgens een woordvoerster van de universiteit wel, simpelweg omdat de merknaam ‘Universiteit Leiden’ te sterk is. De vraag is alleen of de gemeente Den Haag, mede-initiator van het Haagse filiaal, dat op termijn ook blijft vinden…

Monstermoskee

Paul ter Linden, een 20-jarig aanhanger van de Haagse afdeling van de PVV, vindt dat de gemeente Leiden de bouwvergunning voor de zijn voltooiing naderende moskee in Leiden Noord moet intrekken. Een typisch gevalletje monkey see, monkey do, want Ter Linden handelt hiermee geheel in de geest van de Grote Geert. Zaterdag klust de blonde verlosser danig buiten zijn kraam door zijn stem te verheffen tegen de bouw van een moskee in New York. ‘Op Ground Zero!’ vertekent Wilders welbewust de feiten. In werkelijkheid moet het gebouw op een minuut of tien wandelen van het voormalige WTC verrijzen.

Waar bemoeit de PVV-leider zich mee? Het lijkt me een zaak van New York en de VS, waar rednecks genoeg rondlopen om op redeloze wijze stemming te maken. En dan hebben ze daar voor verdere nekzwetserij altijd Sarah Palin nog achter de hand. Ook Ter Linden vertekent in zijn heilloze missie de feiten door te spreken van een ‘monstermoskee’. De vraag is alleen of dat zo welbewust is, want afgaande op zijn tweets van de afgelopen weken gelooft het joch werkelijk dat er aan het einde van de Marnixstraat een complex komt te staan dat anderhalf keer zo groot is als Ahoy’. Het is helaas kenmerkend voor de wijze waarop de PVV opereert. En geef ze eens ongelijk: het zaaien en cultiveren van op te snelle aannamen of een onjuiste weergave van feiten gebaseerde angst heeft ze tot dusver geen windeieren gelegd.

Drie jaar geleden baarde Ter Linden nog opzien met zijn idee om hiv-geïnfecteerden verplicht te voorzien van een brandmerk, ergens tussen navel en geslacht – ‘om verdere verspreiding van het virus te voorkomen.’ Inmiddels heeft hij afstand gedaan van dit onbezonnen en onzalige plan. Het verstand komt met de jaren, zegt men. Bij de een duurt dat alleen net iets langer dan bij de ander.

Ritme en regelmaat

De r is weer in de maand en dat betekent dat die mooie zomer weer voorbij is en het dagelijks leven weer op stoom begint te raken. Ook in Leiden, waar deze al dan niet rollende r van ritme en regelmaat onder andere staat voor een nieuw studiejaar, wedstrijden van ZZ Leiden, gemeenteraadsvergaderingen en nieuwe ontwikkelingen in de eindeloze soap die RijnGouweLijn heet. Moest ik de onderwerpen voor deze column in de zomermaanden nog met een lampje zoeken, nu is het een kwestie van horen, zien en schrijven.

Zelfs in mijn slaap word ik op mijn wenken bediend. Vorige week droomde ik van centrummanager Joost Bleijie, die gehuld in een Toppers-achtig glitterpak op de Haarlemmerstraat de voorbeeldige straatmuzikant stond uit te hangen. Hoewel… in mijn droom zong hij slechts één liedje: ‘Sex Machine’ van James Browne. Onze centrummanager ging er helemaal in op: ‘Take it to the bridge, Take It To The Marebridge!’

Bij winkeliers schijnt er nogal wat irritatie te bestaan over de straatmuzikanten in onze binnenstad en Bleijie bracht die onvrede onder de aandacht. Don’t kill the messenger, zeggen de Engelsen dan – maar daar heeft een steevast hetzelfde deuntje jengelende website als GeenStijl geen boodschap aan. Bleijie werd ‘Wethouder van Propaganda’ genoemd, die een ‘deportatie’ van straatmuzikanten zou voorstaan. Hoewel ik zelf weinig moeite heb met het fenomeen straatmuzikant, deed het me deugd dat de reaguurders de aanmatigende toon van het artikeltje nu eens niet overnamen maar zich grosso modo áchter de Leidse centrummanager schaarden. Misschien moeten ook de muzikanten zich gewoon aan ritme en regelmaat houden: gevoel voor ritme is in muziek sowieso geen overbodige luxe, en met regelmatig een ander liedje én een andere plek kan veel irritatie worden voorkomen.