Big Bang

Kies exact. Met die nogal slappe slogan moedigde de overheid meisjes in 1987 aan een exact vakkenpakket of zelfs een technische studie te kiezen. Slappe slogan of niet: ook dit jaar schreven zich weer meer vrouwen in voor een bèta-studie, hoe haaks dat ook staat op het clichébeeld zoals dat in bijvoorbeeld de Big Bang Theory nog altijd wordt geschetst: de wetenschappers in deze erg leuke maar door Veronica nu wel even genoeg herhaalde comedyserie zijn vier nerds, de knappe, blonde buurvrouw is serveerster in de Cheesecake Factory.

Ik weet niet welke vakantiebaantjes in de horeca de aan de Leidse Sterrewacht verbonden wis- en scheikundige Ewine van Dishoeck in haar studietijd heeft gehad, maar over drie jaar geeft zij de Leonards, Sheldons, Howards en Rajeshen van deze wereld op niet mis te verstane wijze het nakijken. Van 2018 tot 2021 is deze Leidse, naar verluidt meest geciteerde astrofysicus ter wereld namelijk de president van de Internationale Astronomische Unie (IAU), de organisatie die onder meer verantwoordelijk is voor de namen van nieuw ontdekte sterren.

En dat komt goed uit, want als ‘alfa-mannetje’ dat in 1987 met zijn studie Nederlands allesbehalve exact koos, vind ik die namen van vandaag de dag maar niks. Grote beer, kleine beer, steelpannetje… daar kan ik wat mee. Maar áls Leidse wetenschappers dan het alleroudste licht ooit ontdekken – licht dat 550 miljoen jaar na de Big Bang werd uitgezonden en dat meer dan 13 miljard jaar onderweg is geweest – en de IAU komt als het op het bedenken van een naam voor dit sterrenstelsel aankomt niet verder dan het niet bepaald tot de verbeelding sprekende ‘EGSY8p7’, dan heeft dat toch wel iets armoedigs. Dat kan beter dus, en wie zelf een dichterlijke naam als Ewine heeft, moet dat toch bijna wel met me eens zijn.

Advertentie

Verleidingen

Vorige week maakten 3370 nieuwe studenten kennis met de stad waar zij de komende vier jaar gaan studeren. De verenigingen en heel veel Leidse bedrijven en organisaties lieten zich tijdens de EL CID-week van hun allerbeste kant zien. Eerder al hadden deze studenten voor Leiden gekozen en dit was het moment om de kersverse Leidenaars te laten zien hoe mooi, hoe veelzijdig en hoe leuk hun studentenstad nu eigenlijk is.

Goede wijn behoeft geen krans, want ja, Leiden ís mooi, Leiden ís veelzijdig en Leiden ís ontzettend leuk. Graag wil ik de nieuwe studenten dan ook feliciteren met hun keuze en ze natuurlijk ook van harte welkom heten in de stad van hutspot, haring, wittebrood, Rembrandt en Barry Badpak. Want één ding staat vast: jullie gaan een onvergetelijke tijd beleven in dit waterski-walhalla aan de Rijn!

In dit wat?!! Ja, ik heb het ook niet verzonnen en stond er ook wel van te kijken, want in Leiden kun je heel veel kanten op, maar waterskiën behoort toch niet tot de sportieve activiteiten die hier met regelmaat gebezigd worden. Sterker nog: ik heb het nog nooit gezien. Toch leek het Leiden Marketing een goed idee om voor een nieuwe promofilm een speedboot met een waterskiër erachter door de Witte Singel te laten racen. Een bruidspaar voor de Hooglandse kerk kan ik begrijpen. Een violiste en een cellist in de Pieterskerk ook. Bij een danseres in de Meelfabriek begint het wat gekunsteld te worden. Maar waterskiën ter hoogte van de Sterrewacht raakt figuurlijk – en naar je mag hopen ook letterlijk – kant noch wal. In de Leidse Singels geldt een maximumsnelheid van 6 km/u. Ik ben geen kenner, maar waterskiën bij deze snelheid lijkt me minstens zo’n uitdaging als het tijdig afronden van een studie, zeker met de verleidingen die in onze stad écht op de loer liggen.

Pub

De allereerste keer dat ik de Engelse pub op de hoek van het Rapenburg en het Noordeinde tegen sluitingstijd verliet, was ik verbaasd dat ik mij gewoon in mijn eigen Leiden bevond, en niet pardoes van m’n sokken werd gereden door een aan de verkeerde kant van de weg rijdende rode dubbeldekker. Goed, dat is misschien wat overdreven, maar een paar van die pints doen een hoop en de sfeer in de pub, die toen nog Ruddles heette, was ook eind jaren negentig al net zo typically British als het interieur.

Knallende ruzie tussen de beide eigenaren, die deels via de krant werd uitgevochten, markeerde het einde van Ruddles en het begin van North End. Voor de argeloze bezoeker veranderde er eigenlijk niets, en nog altijd is de oude naam in een matglazen paneel in het voorste deel van de pub terug te vinden. In 2010 riep eigenaar Martijn de hulp in van Herman den Blijker om het kwakkelende restaurantgedeelte van North End vlot te trekken, maar ook na deze uitzending van ‘Herrie in de Keuken’ bleef vrijwel alles bij het oude: de kok die voor het oog van de camera de laan uit werd gestuurd, stond niet veel later gewoon weer achter het fornuis, en ook de andere aanbevelingen van de Rotterdamse chef vonden geen gehoor.

Wie de pub-keeper een eigenwijze druif zou willen noemen, heeft best een punt. Maar tegelijk kun je er niet omheen dat North End tenminste authentiek is. Zo authentiek dat de pub tot de tien mooiste klassieke bars van ons land wordt gerekend en in een heuse verkiezing zelfs kans maakt op de titel. Nu de beste haring van het land volgens het AD dit jaar eens niet in de stad van haring en wittebrood wordt verkocht, zou het mooi zijn als Leiden deze verkiezing wél op zijn naam zou schrijven. Stemmen op North End kan via j.mp/north-end. On behalf of de eigenwijze druif: Cheers!

Verwoest

Het was de zondag na de hevigste zomerstorm ooit. Kunstenares Marjan Teeuwen nam de schade op die wind en regen hadden aangericht, maar kon opgelucht ademhalen: op wat kleine stukjes gips die naar beneden waren komen zetten na, was haar Verwoeste Huis aan de Lammermarkt nog geheel intact – hoe tegenstrijdig dat misschien ook klinkt.

Vier panden die voor de veelbesproken uitbreiding van Museum De Lakenkal het veld moeten ruimen werden door Teeuwen volledig gestript, en dat levert met het oog op de voormalige seksshop die deel uitmaakt van dit project in ieder geval een toepasselijke woordspeling op. Het sloophout werd opnieuw gebruikt voor wat De Lakenhal, initiator van het klusproject, een ‘architectonische installatie’ en een ‘grote sculptuur’ noemt.

Het lijkt een nieuwe trend in cultureel Leiden: eerder al werd met ‘slooptheater’ op indrukwekkende wijze afscheid genomen van ten dode opgeschreven flats en woningen, en nu eindigen dus ook de vier slooppanden aan de Lammermarkt als kunstwerk. Maar met kunst is het net als met een verwoestende zomerstorm: het raakt je of het gaat volledig langs je heen. Mij deed het helemaal niets, al is het zo te zien enorm veel werk geweest en is de kunstenares onmiskenbaar heel – en misschien wel iets té – zorgvuldig te werk gegaan. Terwijl Teeuwen nog wat brokstukjes fatsoeneerde, ontging de toegevoegde waarde van het project me totaal. Wat mij betreft mag de sloopkogel dan ook wel meteen door de seksshop. Maar voordat deze column nu al te veel op een verwoestende recensie begint te lijken: oordeelt u vooral zelf! Het kan nog tot en met 6 september. Daarna wordt dit Verwoeste Huis écht verwoest, om voort te leven in foto’s die een permanente plek in de nieuwbouw van De Lakenhal zullen krijgen. Ik vind het wat al te veel eer…