Freekshow

Vorige week maakte Trix de T.rex tijdens een feestelijke intocht dan eindelijk haar entree in onze stad. De week ervoor werd in het kader van verregaande verpretparkisering het eerste elektrische Trix-treintje onthuld en vanmiddag… vanmiddag sluit Naturalis om 17.00 uur de deuren. Tot eind 2018 is het museum – of beter: het Biodiversity Center – wegens verbouwing gesloten. Zo’n 15 jaar na de opening is het huidige onderkomen van de collectie simpelweg uit zijn jasje gegroeid.

Met nieuwe museumstukken als de 13 meter hoge Trix gaat zoiets natuurlijk ook best hard. Het huidige museum wordt de komende jaren omgebouwd tot extra depotruimte voor de 37 miljoen objecten, en hier tegenaan wordt een geheel nieuw museum gebouwd, dat over een kleine tweeënhalf jaar de deuren opent. Tot het zover is, is vanaf 10 september de tijdelijke opstelling ‘T.rex in Town’ te zien in het Pesthuis, het voorportaal van het museum. En daarin draait alles natuurlijk – hoe kan het ook anders – he-le-maal om Trix.

Vandaag is dus uw allerlaatste kans om Naturalis te bezoeken. Ik deed dat vorige week al, en eerlijk gezegd ben ik blij dat het straks gewoon een museumstuk is dat alle aandacht voor zich opeist. Want waar ik ook keek: overal zag ik Freek. Posters, bordjes, filmpjes, stickers: Pretpark Naturalis was één grote Freekshow geworden. Best slim, want de populariteit van de aanstekelijk enthousiaste Leidse bioloog Freek Vonk is onder kinderen enorm. Het is ook maar de vraag of de crowdfunding-actie ‘Tientje voor T.rex’ zonder hem net zo’n succes geworden was. Toch was wat meer diversity wat mij betreft welkom geweest, en ik ben dan ook benieuwd of Freek in het nieuwe museum opnieuw zoveel aandacht krijgt. Het duurt nog even, maar de tijd zal het leren. Om met Freek te spreken: Laterrrr!

Advertentie

Alles behalve auto’s

Eerder dit jaar luidde de gemeente de noodklok over de verschraling van het Leidse medialandschap. Websites als Leidsch.nu en Leiden.nu gingen op zwart, de uitgever van deze krant trok de stekker uit HET op Zondag en Dichtbij, en het Leids Nieuwsblad verschijnt intussen ook nog maar één keer per week. In de notitie Lokaal Medialandschap Leiden geven de beleidsmakers aan veel waarde te hechten aan een pluriforme, onafhankelijke nieuwsvoorziening en schetsen zij in verschillende scenario’s de toekomst van het Leidse medialandschap.

De ontwikkeling aan de markt overlaten is zo’n scenario, waarin die verschraling zeker geen halt wordt toeroepen. Subsidies doen dat misschien wel, maar daarmee verliezen die media hun onafhankelijkheid. Een derde scenario lijkt me dan ook veel interessanter: als gemeente meer advertenties inkopen. In het verlengde daarvan zou ik hier een korte maar krachtige oproep willen doen aan alle Leidse ondernemers die de lokale media een warm hart toedragen: ADVERTEER!

Dat daarbij met minimale middelen een maximaal resultaat kan worden geboekt, bewijzen de creatieve advertenties van spuiterij Ton de Rooij in het Leids Nieuwsblad. Ton spuit alles behalve auto’s, laat hij wekelijks in een eerste minuscule advertentie weten. De domeinnaam spuitallesbehalveautos.nl zegt wat dat betreft genoeg. Blader je verder, dan kom je een tweede mini-advertentie tegen: ‘…dus ook barkrukken’. Of, een week later: ‘…dus ook trapleuningen’. Ik kijk er elke donderdag weer naar uit als ik ‘die andere’ Leidse huis-aan-huiskrant van de mat pluk: wat spuit Ton nu weer wél? Kijk, zo simpel kan het dus zijn: aandacht voor de adverteerder, inkomsten voor de krant. En daarom herhaal ik mijn oproep: ADVERTEER! En dan bij voorkeur in het Witte Weekblad natuurlijk…

Mottekasteel

‘Wat zal het druk worden in Leiden!’ las ik half juli op Twitter. De Tilburgse vertaalster @puntmutsaers had in de bus die in haar stad tussen het station en de woonwijk Het Laar pendelt een manshoge reclame voor ónze stad gezien. ‘Only 15 minutes from Keukenhof!’ was de Engelstalige boodschap aan de Tilburgse buspassagiers. Er zijn inderdaad wel betere usp’s te bedenken om Leiden te promoten dan de misschien wat al te optimistisch ingeschatte reistijd naar Lisse, zeker wanneer de tulpen daar al meer dan twee maanden zijn uitgebloeid en het lentepark al lang en breed weer voor het publiek gesloten is.

Toch gaat het best goed met de marketing van Leiden. Deze zomer hoorde ik in de straten van onze binnenstad meer vreemde talen dan Nederlands, en dan reken ik de Tilburgse tongval nog niet eens mee. Een potentiële trekpleister die in alle promotionele uitingen naar mijn gevoel een klein beetje onderbelicht blijft, is de Burcht. Wie ‘Edinburgh’ zegt, zegt ‘Castle’, maar ‘Leiden Castle’ blijkt bij veel toeristen onopgemerkt te blijven. Ja, de Leidse tegenhanger van de Venetiaanse Rialtobrug, die hebben ze wel gezien, maar een heuvel met een burcht erop…?

De Burcht is de eyecatcher die je niet ziet, omdat hij – zoals zoveel moois in onze ‘stad van ontdekkingen’ – een beetje verscholen ligt. Veel ouder dan dat wereldberoemde kasteel van Edinburgh, minstens zo centraal gelegen, gratis toegankelijk ook nog, en zeker als je hem voor het eerst ziet verdomd indrukwekkend. En dan die 360 graden panoramaview over de hele binnenstad – alleen dát is al een goede reden om de Burcht meer dan nu onder de aandacht te brengen. Want op een heldere dag kun je, met een beetje goede wil en wat fantasie, vanaf het unieke, ronde, dertiende-eeuwse mottekasteel de Keukenhof zien liggen!

Dendrocnide moroides

‘Na een inbraak in de Leidse Hortus Botanicus is er op het eerste gezicht niets ontvreemd, maar in het diepste geheim slaat kaschef Pascal van der Vlugt groot alarm: de dendrocnide moroides mist een takje en kwaadwillenden met groene vingers kunnen met dit onschuldig ogende plantje voor heel veel ellende zorgen. De nachtmerrie van de kaschef wordt werkelijkheid: als een jaar na de inbraak een kleuter die in het Singelpark aan het spelen was met ondraaglijke pijn op de spoedeisende hulp belandt, worden alle Leidse parken hermetisch afgesloten. De zaak bereikt een climax als een bekende milieuactivist dood wordt aangetroffen in een kraakpand.’

Tot zover de gefingeerde flaptekst van een al even denkbeeldige thriller. In werkelijkheid heet de kaschef van de Leidse Hortus Rogier van Vugt. Vorige maand was hij landelijk in het nieuws omdat hij namens de universitaire botanische tuin op eBay een Gympie Gympie-plantje op de kop had weten te tikken. Een lollige naam, maar gompie… als je door deze tropische brandnetel geprikt wordt, valt er nog weinig te lachen. De helse pijn zou zo intens zijn, dat sommige slachtoffers zichzelf van het leven beroofden.

Hoe waarschijnlijk de plot van mijn verzonnen thrillertje is, weet ik niet – ik ben ook niet van plan het daadwerkelijk te schrijven, dus verzint u gerust uw eigen verhaal. Maar toen ik de berichten las over de dendrocnide moroides (dat klinkt al een stuk onheilspellender dan Gympie Gympie), moest ik terugdenken aan Leids nieuws uit oktober 2013. Onder meer de Telegraaf berichtte toen dat onze Hortus werd ‘leeggeplunderd’ door bezoekers. ‘Een klein deel van de bezoekers stopt alles wat mooi en bijzonder is in de tas,’ aldus de krant van wakker Nederland. Gewoon afblijven, zou ik zeggen. Zeker van de Gympie Gympie!

Hutspoteetsters

‘In een stad als Leiden, verhuis je niet de liefde maar het lijden,’ dichtte Boudewijn Büch in 1977. Het ging over de blijkbaar niet al te gelukkige periode in zijn leven waarin Büch een etage bewoonde in de Bakker Korffstraat. Of zoals een toenmalige studievriend het noemde: ‘een naargeestige straat aan de uiterste rand van Leiden.’ Deze straat in Groenoord Noord dankt haar naam aan de 19e-eeuwse schilder Bakker Korff, en dus niet aan een of andere vermaarde Leidse brood- en banketbakker, zoals iemand – ik noem geen namen – naar eigen zeggen jarenlang dacht.

Alexander Hugo Bakker Korff dus, voormalig aardappelboer (dat dan weer wel), die zich in de jaren vijftig van de voorvorige eeuw in Leiden toelegde op het maken van zeer gedetailleerde, huiselijke miniatuurtjes. Een van die schilderijtjes, eigendom van het Dordrechts Museum, komt binnenkort in langdurige bruikleen in De Lakenhal te hangen. Logisch, want afgaande op de titel gaat het om een op en top Leids tafereeltje.

‘Drie oktober feest’ heet dit werk van Bakker Korff uit 1879. Het is maar een fractie groter dan het brillenverkopertje van Rembrandt, de vorige grote aanwinst van De Lakenhal, en toont twee biddende dames (de oudere zussen van de schilder, zijn vaste modellen) aan hun eettafel, met op de grond een hondje dat vanuit zijn mand nieuwsgierig omhoog blikt. De link met Leidens Ontzet ligt er verre van dik bovenop, maar de koperen pot op tafel – die wel wat weg heeft van de zogenaamd authentieke Spaanse bronzen kookpot uit de collectie van De Lakenhal – kán gezien de titel van het schilderij haast niets anders dan stamppot peen en ui bevatten. ‘De hutspoteetsters’ dus. Weer eens iets anders dan ‘De aardappeleters’, het wereldberoemde schilderij van Vincent van Gogh, dat maar zes jaar jonger is.