Kannibalen

Er waren nog geen dertig zich voorbeeldig gedragende demonstranten voor nodig om de Leidse intocht van Sinterklaas op pagina 101 van Teletekst te krijgen, terwijl het feestelijke evenement tot dan toe toch nog zonder noemenswaardige incidenten verlopen was. Het illustreert treffend in welke mate het voormalige kinderfeest inmiddels door de zwartepietendiscussie gekannibaliseerd is. Desondanks bleek het conservatieve Leiden weer eens achter de feiten aan te hobbelen en zag het in onze stad vorige week zaterdag nog letterlijk zwart van de pieten. Roetveegpieten waren maar dun gezaaid.

Leiden, de stad van de burgemeester die zijn wethouder nog heel beleefd met u aanspreekt – althans, als die wethouder voor één dag met verve de rol van Sinterklaas op zich neemt. En ook de stad van T.Rex Trix, die op het podium op de Beestenmarkt in het zonnetje werd gezet door een groepje dansende prehistoriepieten met botten in hun haar. Door presentatrice Meike Hurts werden ze enthousiast aangekondigd als holbewoners-pieten, maar die context ontbrak toen dit vrolijke clubje na het optreden door de stad huppelde. Kannibalenpieten in Leiden – de sociale media ontploften. Wat een statement. Of we in Leiden helemaal gek geworden waren!

Het is een misverstand dat gemakkelijk voorkomen had kunnen worden door in elk geval déze pieten wat minder dekkend af te lakken. Als je een feestje organiseert, lijkt het me sowieso vrij logisch dat je het al je gasten naar de zin probeert te maken. Als dat kan door wat minder schmink te gebruiken (scheelt nog in tijd en kosten ook), dan zou ik het wel weten. Maar zo eenvoudig blijken de kaarten in deze beladen en nog altijd niet beslechte zwartwitdiscussie niet geschud te zijn. En dus gaat het zwartepieten nog wel even door. Het is blijkbaar niet anders.

Advertentie

Krokodillen

Een vriend van me houdt krokodillen in zijn kelder. Dat is niet waar, maar ik heb nu wel uw aandacht, want zo gaat dat, met krokodillen. Deze vervaarlijke, ver, heel ver van hier levende oer-reptielen spreken van kinds af aan tot de verbeelding. Een van de bekendste broodjeaapverhalen – dat het in de riolen van New York zou krioelen van de kroko’s – gaat nog altijd van mond tot mond en is niet voor niets onuitroeibaar.

De waarheid dan: een vriend van me houdt alligators in zijn kelder en bezat ooit ook twee nijlkrokodillen. Je zou het speelse doerakjes kunnen noemen, ware het niet dat het in werkelijkheid om twee onvoorspelbare bad ass motherfuckers ging. De samengebalde agressiviteit van een legertje voetbalhooligans na een verloren wedstrijd, bijeengehouden door krokodillenleer. Ieder zijn hobby, zullen we maar denken. En om onrust in de Sleutelstad voor te zijn: deze vriend beschikt over alle vereiste vergunningen en – belangrijker nog – woont ver, heel ver van Leiden.

Nijlkrokodillen dus. Zelfs als ze al 2000 jaar dood zijn, weet je nog niet wat je aan ze hebt. Dat bleek vorige week, toen het Rijksmuseum van Oudheden bekendmaakte dat bij hun meterslange krokodillenmummie maar liefst 47 gemummificeerde baby-krokjes mee verpakt bleken te zijn. Ik kon toen ik het nieuws las maar één ding denken: Dat komt wel héél goed uit, dat deze ‘heel grote verrassing’ juist aan de vooravond van de opening van de vernieuwde Egypte-afdeling ‘bij toeval’ aan het licht is gekomen. Niet dat ik de ontdekking in twijfel trek, maar voor u en mij is het net zo ingewikkeld (duh!) om zo’n mummie te controleren, als het rioolstelsel van New York. Vast staat in elk geval dat de afdeling publiciteit van het RMO heel goed weet hoe free publicity werkt: iets met krokodillen, altijd goed!

Onzichtbare Rembrandt

De collectie van Universiteit Leiden bevat ongeveer 750 originele Rembrandts die zelden of nooit te zien zijn. Elk jaar rond deze tijd – maar dat is puur toeval – blijk ik op deze plek vrijwel hetzelfde idee te opperen: dat de mooiste etsen, tekeningen en studies van Rembrandt uit de universiteitsdepots in de geboortestad van Rembrandt tentoongesteld worden, en dan het liefst permanent. Hierin lijkt nu een eerste stap te zijn gezet: nog anderhalve week is bij Ars Aemula Naturae aan de Pieterskerkgracht kunst uit de universitaire verzamelingen te zien. Geen Rembrandts helaas, maar toch.

Anderhalve week geleden bezocht ik Ars al, maar ik was een week te vroeg: er was nog een andere expositie aan de gang. En zo maakte ik per ongeluk kennis met het werk van Eliza Kopeć, werd ik daar per ongeluk heel enthousiast over en hangt er nu per ongeluk een waanzinnig mooi reliëf van haar hand aan onze muur. Voor u nu denkt dat het bij ons thuis de gewoonte is om in een impulsieve bui in één keer netto over de balk gooien wat met een jaar columns schrijven bruto binnenkomt: dat is niet zo. Maar dit moest op de een of andere manier zo gaan.

En dus ging het zo. Ik geef toe, het heeft wat decadents: veel geld uitgeven aan iets wat alleen maar heel mooi hangt te zijn en verder geen enkele functie heeft. Toch is er in mijn ogen sprake van een win-win-winsituatie: wij zijn dolblij met onze nieuwe aanwinst, de kunstenaar kan met het geld weer nieuwe mooie dingen maken en met de commissie die Ars over de verkoop ontving, steunden we een Leidse kunstenaarsvereniging met een geschiedenis van meer dan 200 jaar. Cultuur maakt Leiden mooier, zeker als iedereen ervan kan genieten. Dus, beste conservators van onze universiteit: kom maar op met die onzichtbare Rembrandts van jullie!

Hnq.t

Leiden is open! Dat is elke laatste zondag van de maand opnieuw de niet mis te verstane boodschap aan de bezoekers van onze binnenstad. Kom tijdens de maandelijkse koopzondag vooral lekker shoppen, en maak als je er dan toch bent gelijk kennis met al het moois dat Leiden te bieden heeft. Het is niet alleen een ijzersterk concept, waarin cultuur en koopmansgeest hand in hand gaan, maar ook de thematische invulling verrast zelfs een geboren en getogen Leidenaar als ik elke maand weer.

Jammer dus dat Leiden als het om musea gaat de komende jaren alles behalve open is. Maar liefst drie musea hebben de deuren gesloten, en het gaat ook nog wel even duren voordat die weer open gaan. De verbouwing van Boerhaave heeft vertraging opgelopen en is pas in november 2017 gereed, de nieuwbouw van Naturalis wordt niet eerder dan eind 2018 opgeleverd en De Lakenhal blijft zelfs tot het voorjaar van 2019 dicht. Dus open? Ik dacht het niet!

Het is dan ook goed nieuws dat met de opening van de nieuwe Egypte-vleugel en de grote tentoonstelling ‘Koninginnen van de Nijl’ in de verbouwing van het Rijksmuseum van Oudheden over anderhalve week weer een grote en belangrijke stap gezet wordt. Daar mag op gedronken worden en – het goede nieuws kan niet op – dat kán ook. Stadsbrouwerij Pronck brouwt met ingrediënten als spelt en koriander speciaal voor het museum een Egyptisch biertje: Hnq.t (spreek uit: Hèn-kèt, Egyptisch voor bier). Ik trek er binnenkort heel graag eentje open, en in het kader van de op koopzondagen zo succesvol gebleken combinatie van cultuur en commercie zou ik Pronck willen aanmoedigen voor elk van de Leidse musea een mooi speciaalbiertje te brouwen. Zou die collectie in een mooie geschenkverpakking niet als warme broodjes over de toonbank van de museumshops gaan? Ik dnq’t wel!

Op de rails

Het gaat goed met Leiden. Alles pais, vree, koek en ei, in onze stad van melk en honing. Dat zou je althans kunnen opmaken uit de Algemene Politieke Beschouwingen. Waar de gemoederen in de Tweede Kamer tijdens de ellenlange vergadering in september waarin de landsbalans wordt opgemaakt niet zelden hoog oplopen, klopten onze burgemeester en wethouders zichzelf vorige maand tijdens de eerste termijn uitgebreid op de borst, terwijl de gemeenteraad het college welgemeende schouderklopjes gaf. Alles klopte, zoveel was duidelijk, en de tweede termijn, volgende week donderdag, lijkt bijna overbodig.

Rust in de tent dus. Geen extra bezuinigingen, geen moeilijke beslissingen: het treintje staat op de rails. Je zult in deze luilekkerstad maar elke week een column moeten schrijven! Natuurlijk zijn er wanklanken, maar als een door extreemrechtse minkukels beklad gaybrapad binnen een dag weer hersteld is en het rockcafé van waaruit de sneue skinheads gefilmd werden pardoes een themafeest tegen homohaat organiseert, is elk woord over de beschadiging van de regenboogzebra door deze kwasten er één te veel. Want alles komt weer goed, in Eldorado aan de Rijn.

Ik keek er dus helemaal niet van op dat de eerste Nederlandse Syrië-ganger met heimwee een Leidenaar bleek te zijn. De 22-jarige IS-strijder Reda N. wil zo snel mogelijk naar huis, zo liet hij de wereld als Abu Sumail al-Hollandi in een BBC-documentaire vanuit een door Syrische rebellen geleid heropvoedingskamp weten. Wat de consequenties ook zijn, zei hij nog. Dus zélfs als hij in zijn thuisstad toch weer geconfronteerd wordt met een discussie over een lightrailverbinding. Heeft u het gelezen? Met de tram naar Zoetermeer? Daar gáán we weer! Ik ben heel benieuwd of en wanneer dit vooralsnog voorzichtig ontvouwen plan ontspoort.