Leidsche Meesters

Toen ik laatst een boutje voor een moertje van een transistortje nodig had, stuitte ik bij Kok Onderdelen op de Nieuwe Beestenmarkt op een dichte deur. Een postertje van de fiscus kondigde een executieverkoop aan. Opnieuw was een ‘écht Leidse’ onderneming het slachtoffer geworden van de kredietcrisis, net als bijvoorbeeld autobedrijf LIAM en de 148 jaar oude Drukkerij Groen, die tot voor kort nog een pand deelde met de redactie van deze krant.

Zo’n 15 jaar geleden verscheen ’50 Leidsche Meesters’. Hoewel titel en omslag anders doen vermoeden, is dit geen boek over schilders, maar over typisch Leidse ondernemingen, zoals Drukkerij Groen. Al bladerend constateerde ik dat flink wat van de bedrijven in de 15 jaar die verstreken sinds het boek bij Groen van de persen rolde verdwenen zijn. Soms omdat ze Leiden de rug toekeerden (zoals de Koninklijke Sanders en muziekwinkel Barning) en soms omdat ze via fusies en overnames deel gingen uitmaken van een niet-typisch Leids bedrijf (zoals makelaar Noomen, die na een fusie met Crab opging in Meeùs, onlangs omgedoopt in Hypodomus). Maar helaas kende een aantal bedrijven ondanks een lange Leidse historie in het voorbije anderhalve decennium een definitiever einde, zoals fietsenwinkel Gijs van Dam, De Nie CV, de slagers Rino Verberg en Koekenbier, Ladan Woonwinkel, Bouwbedrijf HOP en Lunchroom Bernsen. Ik hoop dat de dreigende eurocrisis niet nog meer Leidse ondernemers de kop zal kosten.

Om positief te besluiten: natuurlijk zijn in onze stad de afgelopen 15 jaar ook veel nieuwe ondernemingen gestart (bijvoorbeeld in het Bio Science Park) en lijken er ook Leidsche Meesters over het ‘Methusalem-gen’ te beschikken, zoals uitgeverij Brill (anno 1683) en café de (Re-)Spons, dat al sinds 1776 op hetzelfde adres gevestigd is!

Het wordt Leiden!

Vorige week dinsdag was een spannende dag. Zou het Glazen Huis van 3FM in Leiden komen te staan of niet? Het radiostation voerde de spanning rond Serious Request 2010 flink op door dj Giel Beelen de hele dag kriskras door Nederland te laten rijden. In de loop van de dag vielen de genomineerde steden Zwolle en Nijmegen af, en aan het einde van de middag ging het nog tussen Leiden en Eindhoven. Om half vijf sprak Beelen de verlossende woorden: 'Het wordt Leiden…' Het gejuich dat opstak overstemde de rest van zijn zin. Op Twitter gingen de felicitaties over en weer en Sleutelstad.nl meldde het goede nieuws razendsnel, maar moest het bericht even snel weer intrekken.

Giel Beelen, de enige vaste bewoner van het Glazen Huis, is namelijk nogal van de grappige. 'Het wordt lijden… in Eindhoven,' had zijn tekst geluid. Gelukkig was er ook nog goed nieuws te melden. Het op het water van de Rijn drijvende Glazen Huis komt er alsnog. In december mag Eindhoven voor het Rode Kruis aan de bak, maar in 2011 wordt het toch echt Leiden.

Wedden dat die Leidse editie de actie van dit jaar in 040 volledig zal doen verbleken? Want het beste nieuws kwam de laatste maanden wat mij betreft uit Leiden zelf. 'Mijn stad lijdt aan het syndroom van Marijnissen,' heb ik eens gekscherend gezegd. Van RGL tot Giro en van Aalmarktplan tot Ringweg, wat er hier ook werd bedacht, er ontstond steevast een tegengeluid. Op zich prima, maar de verlammende werking die daarvan uitging was zo groot, dat de Leidse sleuteltjes zo onderhand volledig vastgeroest leken. Met de positieve Glazen Huis-actie hebben Leiden Marketing en de ambassadeurs Jochem Myjer en Armin van Buuren deze negatieve spiraal doorbroken. We gingen weer eens ergens vol voor, in plaats van vol tegenin. En dus… wordt het Leiden!

Hotspot

Zelf zou ik al dik tevreden zijn als het bedienend personeel op Leidse terrassen erin slaagt zonder morren een goede cappuccino te serveren, in plaats van een slappe, lauwe koffie verkeerd met voetbad, waarin heel treurig een zompig koekje en een suikerzakje dobberen. Toch vind ik het een uitstekend idee dat het Centrummanagement het horecapersoneel begin deze week uitnodigde voor een bijspijkercursusje Leiden voor toeristen. Met het relatief ver van het stadshart gelegen Visitor Centre vervullen obers en serveersters in de binnenstad immers niet zelden de rol van toeristische vraagbaak.

Leidenaars en toeristen. Het levert vaak hilarische tafereeltjes op. ‘No this is the Highlander Church,’ zei iemand bij de Hooglandse Kerk tegen een Amerikaan die op zoek was naar de Pieterskerk. In de routebeschrijving ging het via ‘the Fish Fountain’ en ‘the Wague’ naar de Breestraat, die helaas dan weer geen Broadway werd gedoopt. Ook heb ik eens een Leidenaar Three October horen uitleggen, de dag waarop door ‘the whole of Leiden’ traditioneel ‘hotspot’ wordt gegeten.

Leiden kent vele hotspots, en het zou goed zijn als het lokale horecapersoneel de toeristen daar als heuse ambassadeurs meer over kan vertellen. In de Engelse pub op de hoek van het Noordeinde en het Rapenburg doen ze in elk geval hun best. Het personeel spreekt er vloeiend Engels, maar de parate kennis is nog voor verbetering vatbaar, zo bleek vorige zomer. Toen een Britse gast de barkeepster vroeg wat dat bouwwerkje met die rode lampjes daar pal voor de deur deed, antwoordde zij dat het een monument was: ‘the Hostages Bank’. Om welke gijzelaars het dan ging, dat wist ze alleen ook niet precies. Van Nicolaas de Gijselaar, die tussen 1910 en 1927 burgemeester van Leiden was, had ze overduidelijk nog nooit gehoord…

BOR en de wolf

Leiden beschikt over de allertraagste internetverbindingen van ons land. Internet is hier zelfs zo traag, dat ik mijn wekelijkse column via het lokale digitale zandpad al twee dagen voor de deadline naar de redactie moet mailen, wil de tekst daar bijtijds arriveren. Nu de krant wegens alle feestdagen ook nog eens drie weken op rij vroeger sluit, wordt het helemaal zo goed als onmogelijk u een actuele, niet achterhaalde Steeksleutels te bezorgen.

Ga maar na: als ik dit schrijf, moet het nog Koninginnedag worden. Intussen heeft u uw vlag nog een keer halfstok gehangen, en wappert de nationale driekleur vandaag opnieuw in top, nu voor Bevrijdingsdag. Of de aangekondigde staking van de vuilnismannen na 30 april tot Napolitaanse toestanden heeft geleid, is voor mij dan ook een vraag en voor u een weet. En ik weet dus ook niet of ik hier nu een mooie parallel kan trekken tussen de ophoping van troep op de stoep en het aanhoudende gerommel bij de Leidse gemeentereiniging.

Parallel of niet, rond de privatisering van de gemeentelijke dienst Stedelijk Beheer is het een puinhoop. Wat was ik blij met de verzelfstandiging van onze vuilnismannen, die ons in elk geval van die vreselijke naam GeVuLei zou verlossen. Maar de nieuwe organisatie, de NV BOR, is tot nader order in de ijskast gezet en directeur Rob Mathlener, die in mei zou beginnen, ligt alweer bij het restafval. In Zaltbommel was deze wolf in schaapskleren weliswaar betrokken bij een vergelijkbare operatie, maar die verliep mede door zijn toedoen weinig succesvol. Heeft men ons vanuit de Betuwe per e-mail nog willen waarschuwen, maar arriveerde dat mailtje dankzij tergend trage verbindingen pas na Mathleners benoeming? Of… heeft Leiden gewoon verzuimd ’s mans referenties te checken? Wie het weet, mag het mailen!