Minder, maar groter

In 2008 schreef ik in een column over de Haarlemmerstraat dat iets simpels als een appel er – kilometer koopplezier of niet – niet meer te koop was. Drie jaar later verdwenen de laatste stoffen- en naaimachinewinkels uit onze stad, die ooit toch als textielstad furore had gemaakt. Ook dat leverde toen een Steeksleutels op waarin het verschraalde winkelaanbod centraal stond. Die verschraling zet, met bij bosjes omvallende ketens en de opmars van online aanbieders, helaas onverminderd door.

Zelf ondervond ik dat vorige week aan den lijve toen mijn computer de geest had gegeven. Het was een weliswaar betrouwbare maar oude XP-bak, die sowieso al een tijdje aan vervanging toe was, dus het rouwproces was te overzien. Waar ik wel heel treurig van werd, was de constatering dat we met MyCom nog maar één winkel over hebben die nieuwe desktop computers verkoopt. Daar had ik – omdat ik graag direct met mijn machine aan de slag wilde – de keuze uit welgeteld één model. Een prima ding hoor, die Lenovo H50-50, maar toch… Het is voor een stad als Leiden wel aan de karige kant.

Het gevolg lijkt logisch: een compactere binnenstad. Maar in de ideale wereld, waarin de vastgoedsector niet vasthoudt aan de huren van nu, zou ik het met zoveel leegstand toch graag anders zien. Want hoe fijn zou het zijn als de winkels die resten wat groter waren? Wie weleens bij de volgestouwde Xenos of het Kruidvat op de Haarlemmerstraat komt, begrijpt vast wat ik bedoel. Een utopie? Wellicht, maar op diezelfde Haarlemmerstraat zag ik ter hoogte van de Donkersteeg dat het wel kan: daar werden twee winkelpanden samengevoegd tot één nieuwe winkel, waarvan ik helaas nog niet heb kunnen achterhalen wat er komt. Minder, maar groter en ruimer dus. Zou dat de redding van de binnenstad kunnen zijn?

Pop-up

Als er ergens een gaatje valt, popt er iets up. In andere wereldsteden een bekend fenomeen, in Leiden begint het pop-up-concept nu pas te leven. Vrijdag opende De Buurt, een zomerse hangout vol sport, cultuur en natuurlijk horeca, die al werd opgebouwd terwijl het sloopmateriaal van de bebouwing rond het Gat van Van de Putte nog werd afgevoerd. Dit tijdelijke containerdorp tegen over het station is nog tot en met 18 september gratis toegankelijk.

Op de parterre van het pand van V&D aan de Aalmarkt popt deze zomer zeer waarschijnlijk een tijdelijk warenhuis up. Initiatiefnemer is Hans Genotte, de voormalige bedrijfsleider van V&D Leiden, die intussen als vestigingsadviseur voor het Centrummanagement aan de slag is gegaan. Tot en met zondag konden huurders van een plekje in dit pop-up-warenhuis zich aanmelden. In afwachting van een definitieve bestemming een uitstekend idee, waarvan ik heel benieuwd ben hoe het uitpakt.

Ook in deze column heb ik nog wat ruimte over, dus kan ik mooi twee oude Steeksleutels laten pop-uppen. Twee weken geleden herinnerde ik Douwe Bob aan de biertjes die hij Christiaan en Ties had beloofd toen zij aangemoedigd door de zanger een duik in de Nieuwe Rijn hadden genomen. De twee waterratten werden uitgenodigd in Douwe’s eigen Fool Bar, dronken een biertje met de zanger en ontvingen vrijkaartjes voor zijn concert in de HMH, maart volgend jaar. En in maart van dít jaar beschreef ik naar aanleiding van een schilderij van de Leidse schilder Floris Verster hoe boeiend en informatief de achterkant van zo’n schilderij kan zijn – een leuk idee voor de Lakenhal, meende ik. Nog tot en met 4 september is in het Haagse Mauritshuis de expositie ‘Verso’ te zien met nauwkeurige reproducties van – jawel – de achterzijdes van beroemde schilderijen. Ik pop er zeker een keertje up!

Vette jaren

Na vele magere jaren, waarin er vooral tot vervelens toe overlegd werd, zijn de schoppen in Leiden massaal de grond in gegaan. Minstens zeven vette jaren zijn begonnen, en overal in en rond de stad verrijzen nieuwe gebouwen – voor zover je daar ook in het geval van een ondergrondse parkeergarage van kunt spreken. De Lammermarkt-garage, waar net de betonvloer was gestort, was een van de projecten waar het publiek vorige week tijdens de Dag van de Bouw massaal een kijkje kwam nemen. Deze jaarlijkse ‘monumentendag voor nieuwbouw’ trok veel bekijks, ook in Leiden. Zeven vette jaren dus, en ook de project manager van de prestigieuze garage aan Lammermarkt bleek er een wat Bijbels aandoende planning op na te houden: zijn mensen hebben nog 40 dagen om de zeven verdiepingen te bouwen, en nog eens 40 dagen om het dak erop te zetten. Ik zeg: Amen.

Zelf bezocht ik tijdens de Dag van de Bouw ook ‘Het Plein’ in de Kooi, en daar gaf uitvoerder Marco ons een uitgebreid kijkje in de keuken van dit omvangrijke project. Hij wees op details die je anders gemakkelijk over het hoofd zou kunnen zien en vertelde over de hindernissen die hij tot dusver zoal tegenkwam. Het faillissement van de architect voordat alle tekeningen voltooid waren bijvoorbeeld. Dat dit project genoemd is naar wat er uiteindelijk onbebouwd overblijft is een tikje cynisch en doet wat mij betreft geen recht aan het goede en vele werk dat er wordt verricht.

Ik ben benieuwd op welke bouwplaatsen we volgend jaar een kijkje kunnen nemen. De Lorentz bij het station, verwacht ik. En De Lakenhal misschien, al is de wens daarbij een beetje de vader van de gedachte. Want er wachten ons naar ik vrees nog wel wat gebeden zonder eind en Bijbelse beproevingen voor dáár de schop de grond in kan. Laten we bidden dat het meevalt.

Alleen maar zwemmen

In 1985 schreef ik – voor de schoolkrant – een stukje over Leidse platenwinkels. Zeven waren dat er toen, waarvan de meeste kopje onder gingen. Dertig jaar later zijn het er nog maar twee: Plato, dat dit najaar 40 bestaat, en Velvet dat vorige week zondag zijn 25e verjaardag vierde met een meer dan leuk festival aan de Nieuwe Rijn, met onder meer Mister and Mississippi, Spinvis (die met ‘Ik wil alleen maar zwemmen’ leek te weten wat komen ging) en natuurlijk Douwe Bob, de grote publiekstrekker van de middag.

‘De eerste die erin springt, krijgt een biertje!’ riep de 23-jarige zanger aan het begin van zijn overigens prima optreden. Toen hij die oproep later in zijn set herhaalde, waagden twee enthousiastelingen onder luid applaus de sprong, om vrijwel direct door de politie te water weer naar de kant te worden gedirigeerd. ‘Agenten, de bekeuring is voor mij,’ riep Douwe nog, terwijl de twee met een biertje in de hand door een kordate agente werden afgevoerd.

Leiden is klein, en via social media was ik het zwemduo vrij snel op het spoor. Ties en Christiaan heten ze, en desgevraagd vertelden ze me hun verhaal. Ze waren wat later, hadden de eerste oproep gemist, maar bedachten zich bij de tweede geen moment. ‘Dat gaan we doen, sowieso!’ zeiden ze tegen elkaar. YOLO. Dus plons! De boze agent in de boot was inderdaad verre van amused (slow down, brother!), de agente op de wal streng (‘Doen jullie altijd wat je wordt gevraagd?!’), maar een bekeuring bleef uiteindelijk uit. Daar komt Douwe Bob dus goed weg, maar ook het beloofde biertje hebben Ties en Christiaan nooit gezien. ‘Die houden we gewoon nog van hem tegoed,’ lachte het duo, dat sowieso niet de indruk wekte op een biertje meer of minder te kijken. Dus Douwe, als je dit leest, zijn ze welkom in je Fool Bar?

SEQR (2, slot)

Begin dit jaar vertelde ik u dat de vier Leidse Dirk-winkels een samenwerking waren aangegaan met de naar het schijnt elders in Europa populaire betaaldienst SEQR. Na het verstrekken van heel veel persoonlijke gegevens kon ook ik bij mijn eigen Dirk aan de Langegracht mijn boodschappen betalen via mijn smartphone. ‘O, bent u dat?’ glimlachte een van de caissières toen ik om af te rekenen in plaats van mijn pinpas mijn telefoon tevoorschijn haalde. Het kwam dan ook niet echt als een verrassing dat Dirk vorige maand stilletjes de stekker uit het project trok.

Ik had net die week een cashback van € 9,38 van SEQR ontvangen, de ‘beloning’ voor een kwartaal lang afrekenen met mijn telefoon. Verder leverde het mij, en naar ik aanneem ook Dirk, helemaal niets op. SEQR was niet makkelijker of sneller dan betalen met een pinpas. ‘Juh, doet die telefoon weg – een beetje gaan staan sms’en terwijl ik hier sta te wachten, malloot!’ was maar een van de opmerkingen die ik van klanten achter me in de rij naar mijn hoofd kreeg. Tja…

Vorige week heeft Dirk de pinapparaten bij de kassa’s vervangen en kun je er razendsnel contactloos afrekenen. SEQR is beduidend minder voortvarend: nog altijd staat op de website dat je bij de vier Leidse Dirken terecht kunt met hun app. Zoals ik me wel iets kon voorstellen bij de geïrriteerde reacties uit de rij achter me, snap ik ook dat. Het is immers wel heel treurig dat de kantine van hand- en voetbalvereniging ‘Met Moeite Opgericht’ in Hoogmade in dit land je enige klant is. SEQR, je spreekt het uit als ‘secure’. Het enige wat mij zeker lijkt, is dat dit het allerlaatste is wat u ooit over SEQR zult lezen. Ik ben hooguit nog benieuwd wanneer ik de paar euro cashback over de boodschappen die ik deed in april op mijn rekening zie verschijnen.