Feelgood nieuws

Dat dronken bezoekers van het LVC na een avond stappen via een steiger de belendende Waalse Kerk beklimmen, de windwijzer van bladgoud van de torenspits verwijderen en die onder hun kleding verstoppen en meenemen, dát is geen ‘feelgood nieuws’. Dat is eerder nieuws waarvan je je afvraagt waarom iemand zoiets doet. Voor het geld, zoals de koperdieven die het Nederlandse spoor letterlijk onveilig maken? Nee, zo bleek vorig jaar vlak voor Kerst. De inmiddels al lang en breed verjaarde diefstal van de windwijzer werd in oktober 1985 gepleegd uit pure balorigheid. Het gestolen object verdween in een pakhuis en werd, toen het daar 25 jaar later weer werd aangetroffen, via een journalist van het Leidsch Dagblad terug bezorgd bij de gedupeerde kerk aan de Breestraat.

Het berichtje in het Leidsch Dagblad van 22 december 2010, waarin wordt beschreven hoe kerkenraadvoorzitter Henk Jan de Jonge de windwijzer dankbaar in ontvangst nam, is wél feelgood nieuws. Zeker met een fraaie winterse plaat van een met de windwijzer in de sneeuw voor het kerkgebouw poserende rechtmatige eigenaar erbij. Slecht nieuws kan – soms jaren later – uiteindelijk dus toch nog een positieve wending krijgen.

Dat een 88-jarige chauffeur en zijn 83-jarige vrouw met hun auto uit de bocht vliegen en pardoes in het water van de Nieuwe Rijn belanden, ook dat is natuurlijk geen feelgood nieuws. Maar wat deed het me drie weken geleden goed toen ik las dat maar liefst acht voorbijgangers geen moment aarzelden en het koude water insprongen om de twee bejaarden uit hun benarde positie te bevrijden. Meer dan eens lees je verontrustende verhalen over het passieve gedrag van omstanders, maar hier in Leiden bestaan ze gelukkig nog: de redders in nood. En ja, dat vind ik behalve geruststellend ook hartverwarmend!

Zeep en zout

In het Londense Hyde Park mag iedereen die dat wil op zondag zijn zegje doen. Vanaf een zeepkist in Speakers’ Corner wordt de wereld van commentaar voorzien. Van oudsher mochten ter dood veroordeelden voordat ze op deze plek werden opgehangen nog eenmaal vrijuit spreken en hoewel de galgen in 1783 uit het park verdwenen leeft deze traditie voort. Is het misschien een idee om ook in Leiden aan het Galgewater of bij het Gerecht zo’n Speakers’ Corner in te richten?

Zelf klim ik wekelijks in deze krant op mijn denkbeeldige zeepkist. Steeksleutels is alweer aan zijn vijfde jaargang bezig en veel van mijn columns bedacht ik terwijl ik tegen een van de Leidse zoutkisten geleund stond. Ik doe dat graag en dus regelmatig: zoutkisten zijn wat mij betreft comfortabeler dan welke andere vorm van straatmeubilair ook. Bovendien bevinden ze zich op punten waar wegen en waterwegen elkaar kruisen en dus van alles gebeurt. De kisten aan weerszijden van de Heen- & Weerbrug, bij de Marebrug (die mede dankzij voormalig zeepkistspreker Joost Bleijie zo’n mooi nieuw wegdek kreeg) en tegen over de Waag zijn bij mij favoriet.

Van de zoutkisten lijkt haast wel een inspirerende werking uit te gaan en gedachten dringen zich er als vanzelf op. Bijvoorbeeld: Ligt er ergens in een la op het Stadhuis een schema dat voorschrijft wanneer de zoutkisten van een nieuwe lik verf worden voorzien? En wordt dit schema in tijden van bezuinigingen aangepast? Ik geef grif toe: het zijn niet bepaald prangende vragen, maar ook in Hyde Park gaat het meer dan eens nergens over. Nog eentje dan, in de geest van de binnenkort afscheid nemende centrummanager Joost Bleijie: is het niet de hoogste tijd dat de defecte verlichting in het wegdek van de eerder genoemde Heen- & Weerbrug weer eens wordt gerepareerd?

Lucas

Het zal rond 1980 zijn geweest dat we met de hele klas naar de Lakenhal gingen en oog in oog kwamen te staan met het huiveringwekkende, prominent geplaatste drieluik van Lucas van Leyden. ‘Het laatste oordeel’ maakte op mij en mijn klasgenootjes ongelooflijk veel indruk. Met name het rechterpaneel, waarin de zondaars richting hellevuur gedirigeerd werden, imponeerde. Van de rest van dat museumbezoek kan ik me nog weinig herinneren en nog steeds als ik in de Lakenhal ben spreekt vooral dit drieluik tot de verbeelding. Anders dan dertig jaar geleden, maar toch.

Dat er aan het einde van je leven een soort Rijdende Rechter is die de balans opmaakt en een definitief oordeel velt… hoe naïef ook, het is een mooi beeld. ‘Daar zult u het mee moeten doen,’ hoor je nog net boven het geknetter van het vuur uit. Momenteel is er in de Lakenhal een tentoonstelling rond Van Leyden te zien, maar veel leuker vond ik de expositie in Scheltema, pal naast het museum. Behalve een replica van ‘Het laatste oordeel’ is er werk te zien van twaalf hedendaagse Leidse kunstenaars die zich door het drieluik lieten inspireren. Door de vorm van het schilderij, de religieuze invalshoek, het thema leven en dood, de willekeur van het lot, de vrouwelijke naakten…

De veelzijdigheid van dit eerbetoon is groot, en juist dat maakt een gratis bezoekje aan Scheltema zeer de moeite waard. U kunt er nog deze hele maand terecht, en omdat de werken behalve op de begane grond ook op de tweede verdieping worden geëxposeerd, kunt u mooi nog even door het fraaie industriële pand struinen. Nu het nog kan, want de huurder van het complex staat er financieel zo slecht voor dat vermoedelijk binnen afzienbare tijd ook een oordeel over Stichting Scheltema zal worden geveld. Hopelijk zal dát dan geen laatste oordeel zijn!

Blauw op straat

Eigenlijk was ik van plan me deze week eens op het fenomeen ‘twitterende wijkagent’ te storten. De Leidse agenten doen sociaal-mediaal hun best, dat moet gezegd, maar tweets waar de burger echt iets aan heeft duiken in mijn timeline nauwelijks op. Maar goed, de politie is je beste vriend, die pet past ons allemaal en wat zou ik me druk maken als ik de ‘twit-kit’ met één druk op de unfollow-knop gewoon weer van me af kan schudden?

Toch gaat deze column over de politie. Als beheerder van het korps Hollands Midden toonde onze burgemeester zich onlangs verbaasd en teleurgesteld over de snode plannen die minister Ivo Opstelten met dit regionale korps blijkt te hebben. Voor Lenferink kwam een ministeriële brief hierover als ‘een donderslag bij heldere hemel’ en ik kan me dat goed voorstellen: jarenlang was veiligheid een speerpunt in Den Haag en werd gehamerd op meer agenten op straat. Maar met het aangekondigde ontslag van maar liefst 103 fulltime politiemedewerkers zou er in onze regio in één klap wel héél veel blauw op straat komen te staan.

Ik weet niet of de financiële situatie bij Hollands Midden na wat gegoochel met geldstromen zo gezond is als Lenferink in zijn verbaasde en teleurgestelde antwoord aan de minister schetste. Wel lijkt duidelijk dat het korps het slachtoffer dreigt te worden van zijn eigen prijzenswaardige beleid. Door een intern gemaakte efficiency-slag bevinden agenten zich hier vaker op straat dan achter hun pc. Juist deze bovengemiddelde hoeveelheid blauw op straat lijkt voor Opstelten de aanleiding te zijn geweest om het mes in het korps te zetten. Laten we hopen dat Lenferink de schade in een gesprek met de minister zal weten te beperken, want minder agenten in Leiden lijkt me geen optie. Alleen dat getwitter, dát hoeft van mij niet zo.