Tekentafel

Op wat discussie over het verplaatsen van een trap na, verliep de aanloop naar de ingrijpende restauratie en uitbreiding van De Lakenhal voorbeeldig en veelbelovend. Maar vlak na het door het museum georganiseerde afscheidsweekend was hij er dan toch: de bij dit soort projecten schijnbaar onvermijdelijke kink in de kabel. De offertes van de aannemers die de klus zouden moeten klaren vielen vies tegen, en dat betekent uitstel.

Dat het Cuypersgenootschap nu zijn kans schoon ziet en de verplaatsing van de Joristrap, ondanks een duidelijke uitspraak van de Rijksbouwmeester, nogmaals ter discussie stelt, was te verwachten. Dat de Leidse PvdA-fractie een mogelijke verhoging van het budget nog dezelfde dag aangreep om het project wegens ‘niet mooi’ terug naar de tekentafel te sturen, vind ik bizar. Je mag van de geplande Efteling-gevel aan de Lammermarkt vinden wat je wilt, maar volgens mij zou smaak noch het gebrek daaraan aan de basis mogen liggen van een politieke afweging als deze.

Want wiens smaak is straks doorslaggevend? Zijn dat de persoonlijke voorkeuren van fractievoorzitter Gijs Holla? Is het de grootste gemene deler van wat de Leidse PvdA-kiezer mooi vindt? Moet moderne architectuur in het algemeen, en zeker als het om een museum gaat, niet per definitie gedurfd zijn en de tongen losmaken? Blijkt niet pas na jaren of nieuwbouw ‘passend’ is of niet? Is de bebouwing in de directe omgeving überhaupt de moeite waard en dus maatgevend bij het definiëren van het begrip ‘passend’, of wordt straks juist deze markante gevel, samen met bijvoorbeeld de roestige nieuwbouw van De Nobel, de nieuwe maatstaf? Zo maar wat vragen waarvan ik vind dat ook de PvdA-fractie zich die zou moeten stellen voor ze met oneigenlijke argumenten in de hand werkt dat van uitstel, afstel komt.

Schatten

Vrijdag is het precies 62 jaar geleden dat Koningin Juliana en Prins Bernhard voor een tweedaags bezoek naar onze stad afreisden. Ik las dat onlangs in het Leidsch Dagblad. Of beter: die krant publiceerde een foto van de voorpagina van het Leidsch Dagblad van 21 mei 1954. Deze oude krant was in de ogen van de redactie blijkbaar de meest tot de verbeelding sprekende van de ‘schatten’ in een van de kluizen van meelfabriek De Sleutels, die vorige maand – hoe ironisch – juist bij gebrek aan sleutels door een gespecialiseerde ‘kluizenaar’ geopend moesten worden.

Leuk om te lezen hoor, dat bericht over de ‘hartelijke en welgemeende ontvangst’, de ‘triomfantelijke intocht’ van het koninklijk paar en over ‘Leidens hartewens’: een koninklijke dochter als studente – een wens die twee jaar later ruimschoots in vervulling zou gaan. Juliana kreeg Leidse gordijnen voor haar eetkamer cadeau, zo las ik, en het zilveren bestek bij het royale diner was afkomstig uit de collectie van De Lakenhal. Prins Bernhard bezocht onder meer de Meelfabriek, en dat zal dus de reden zijn geweest om juist deze krant in de kluis te bewaren.

Ik prijs me nog altijd gelukkig dat een schat als deze in onze stad eigenlijk helemaal niet zo bijzonder is. Via de website leiden.courant.nu van Erfgoed Leiden en Omstreken had ik de bewuste krant namelijk binnen de kortste keren op mijn beeldscherm getoverd. Dit Historische Krantenarchief is en blijft een schatkamer waarin het heerlijk grasduinen is. Goed nieuws dus, dat de verschillende auteursrechtenorganisaties deze gratis website er niet onder hebben weten te krijgen. Het is hooguit een beetje jammer dat het Witte Weekblad niet gearchiveerd wordt. Schrale troost: voor alle 482 Steeksleutels van de afgelopen bijna tien jaar kunt u gewoon op tjan.nl terecht!

020

Amsterdammers, ik moet soms een beetje om ze lachen. Aan de ene kant zo chauvinistisch en eenkennig als de neten, aan de andere kant verongelijkt zanikend dat die ‘mooiste stad van het land’ van ze zoveel toeristen trekt. ‘In Mokum gebeurt het,’ klinkt het apetrots uit de grote monden van de IAMsterdammers, maar het dan wel gek vinden als daar ook niet-Amsterdammers op afkomen. Als je in een pretpark als 020 gaat wonen, dan weet je dat dat bezoekers trekt, toch? Bezoekers die ook nog eens broodnodig zijn om de economie van de hoofdstad draaiende te houden.

In Leiden gebeurt het ook, en ook dat resulteert in steeds meer toeristen. Prima, vinden wij hier – of laat ik voor mezelf spreken: ík vind dat prima. Het is ook niet niks wat er in 071 tussen pak ‘m beet Koningsdag en Leidens Ontzet aan evenementen georganiseerd wordt: de Japanmarkt, Beelden in Leiden, Summerjazz, de Leidse Olympus, Werfpop, de Peurbakkentocht, Leiden Culinair, de Hofjesconcerten, de Gouden Pet, Rrrollend Leiden, Schemerstad, de Museumnacht, Leiden Open, de Dragonboatraces…

Het is dat de ruimte in deze column zo beperkt is, anders zou ik nog wel even door kunnen gaan. Aan de voet van die oude Burcht en aan de Leidse grachten leeft het ook, wil ik maar zeggen. En ja, ik ben het met de Amsterdammers eens dat het zeker in hun binnenstad te druk is. Zelf ben ik dan ook altijd weer dolblij als ik Amsterdam CS achter me mag laten en via Schiphol of Haarlem, dat is me om het even, weer naar mijn eigen Leiden trein. Mijn grootste angst is dat onze stad vroeg of laat overlopen wordt door Amsterdammers, die de gekte van Mokum willen ontvluchten en weer eens ouderwets willen genieten van een leefbare historische binnenstad – die ook nog eens steeds mooier wordt. Chauvinistisch, hè? Ik lijk wel een Amsterdammer!

Twee minuten

Vandaag wordt de 3D geprinte replica van het herdenkingsmonument bij Molen De Valk nog één keer afgestoft, opgepoetst en op zijn geïmproviseerde sokkel gehesen, want ook vanavond vindt de Dodenherdenking plaats op het plein voor de Pieterskerk. Vorig jaar bleek deze tijdelijke locatie uitermate geschikt voor de jaarlijkse bijeenkomst, en eigenlijk vind ik het zelfs jammer dat de herdenking volgend jaar terugkeert naar de Lammermarkt. En daarin ben ik niet de enige: ook Ton Kohlbeck, voorzitter van de Stichting Dodenherdenking Leiden, gaf in een interview met Sleutelstad.nl aan graag op het Pieterskerkhof te willen blijven. Waarom dat dan niet zou kunnen of gebeurt, is mij eerlijk gezegd niet helemaal duidelijk.

Volgend jaar rond deze tijd is de ondergrondse Lammermarktgarage klaar en zou het voormalige parkeerterrein rond de molen het midden moeten houden tussen een park en een evenementenplein. Hoe mooi, hoe groen en hoe multifunctioneel dit gedeelte van het Singelpark dan ook uitpakt, ik verwacht dat het voor de 4-meiherdenking stukken minder geschikt is dan het van zichzelf al stille, beschutte, historische en indrukwekkende Pieterskerkhof – ook een voormalig parkeerterrein, trouwens.

Alleen de bijzondere en sfeervolle locatie is dus al een heel goede reden om de herdenking vanavond bij te wonen. Om 19.00 uur is er een herdenkingsdienst in de Pieterskerk, en vanaf 20.00 uur is het op het plein voor de kerk twee minuten stil. Twee minuten, waarin ik zelf niets of niemand in het bijzonder herdenk, maar waarin ik in het algemeen even bewust stilsta bij wat een dag later wat mij betreft ook in onze stad wel wat uitbundiger gevierd zou mogen worden: de vrijheid, die ooit zo zwaar bevochten werd, en die lang niet zo vanzelfsprekend is als we – ook ik – soms denken.